همه ما هر روز و بارها و بارها از کنار افراد بی‌خانمانی می‌گذریم که شاید دیدن آنها احساسات متفاوتی را در ما برانگیزاند. حس ترحم، حس افسوس برای وضعیت اقتصادی جامعه و البته قضاوت‌‌! مخصوصا اگر با فرد معتاد یا دختری فراری از خانه و خانواده روبرو شویم. خوب است بدانید که بسیاری از دختران فراری، از سر خوشی و آزادی‌خواهی از خانواده خود فراری نشده‌اند بلکه بسیاری از آنان برای نجات جان خود و فرار از مردن یا سواستفاده‌های جنسی، از خانه به چنگال خیابان پناه می‌آورند. دخترانی که توسط پدر در بازی‌های قمار، واگذار می‌شوند و یا ترس از ابتلا به اعتیاد آنها را هر روز بیش از دیروز تهدید می‌کند. طبق بررسی‌های جامعه شناسی، اکثر زنان معتاد توسط پدران یا همسران معتاد خود در این دام بلا گرفتار می‌شوند و در معرض ناملایمات اجتماعی قرار می‌گیرند. اعتیاد، بی خانمانی، کارتن‌خوابی و طرد شدن از خانواده و جامعه پدیده‌هایی هستند که زنجیروار و پیاپی گریبان‌گیر بخش قابل توجهی از جامعه ما هستند. بخش تاریکی که شاید در روشنایی روزمرگی‌های ما کمتر دیده شوند، حتی اگر دیده شوند، آماج حملات قضاوت‌مان قرار می‌گیرند و سپس دوباره در دل تاریکی رها می‌شوند. اما آیا به جز دادن پولی اندک به این دسته از افراد، راه حلی واقعی‌تر و کارآمدتر برای کمک به آنها وجود دارد؟ می‌شود برای آنها کاری کرد؟ آنها زخم‌های دل جامعه ما هستند. چگونه می‌توانیم این زخم‌ها را مرهم نهیم؟ مرکز نور سپید هدایت به این سوال اساسی پاسخ می‌دهد. آسیب‌های اجتماعی ناشی از اعتیاد برای زنان به چه معناست؟ ایران یکی از کشورهای با بالاترین میزان مصرف مواد افیونی در جهان به شمار می‌رود و طبق بررسی‌های اپیدمیولوژیک خانوار در کشور که در سال 1394 انجام شد، شیوع مصرف مواد در زنان 15 تا 64 ساله حدود 5/1% است و ستاد مبارزه با مواد مخدر اعلام نمود که حدود ۱۰٪ از مصرف‌کنندگان مواد در ایران را، زنان تشکیل می‌دهند. این آمار شروع زنگ خطری جدی برای جامعه ایران است زیرا زنان، پایه و اساس شکل گیری اجتماع و مولد جامعه هستند و زوال و افول آنها به معنای زوال و افول جامعه است. به یاد داشته باشید که اعتیاد یک بیماری است و به معنای بازگشت به رفتارها و میل به تکرار آنهاست. در این حالت شخص به علت روانی یا مصرف مواد شیمیایی، دچار ضعف اراده در کنترل و جلوگیری از تکرار اعمال خود می‌شود و مواد بیرونی (چه گیاهی و چه شیمیایی و الکلی)، جایگزین مواد شبه افیونی طبیعی در بدن شده و بر سیستم عصبی فرد تاثیر منفی می‌گذارند، بنابراین اعتیاد یک بیماری اصلی، مزمن و عصبی است که در اثر عوامل ژنتیکی، فیزیولوژیک و اجتماعی، رشد و بروز پیدا می‌کند. از سال ۱۹۶۴ میلادی، سازمان بهداشت جهانی استفاده از عبارت "وابستگی به دارو" را به جای اصطلاح "اعتیاد" توصیه نموده ‌است. اعتیاد برای همه اقشار جامعه همواره همراه با معضلات بسیاری است اما در جامعه و فرهنگ ما، اعتیاد زنان بسیار مهلک‌تر و آزاردهنده‌تر از اعتیاد مردان است. زنان معتاد به سرعت از خانه و خانواده طرد می‌شوند و در دل ناامنی‌ها رها می‌گردند. تجاوز، آزارهای جنسی، بارداری‌های ناخواسته، بیکاری، گرسنگی، انواع و اقسام بیماری‌های عفونی برای زنان معتاد دندان تیز کرده‌اند. علاوه بر این، زنان مبتلا به اعتیاد، بر اثر استفاده از مواد مخدر، قدرت شخصیتی و تعادل روحی خود را از دست می‌دهند و معمولا انگ‌های بیرونی را درونی کرده و خود را مورد سرزنش قرار می دهند و به همین دلیل از مراجعه به خانواده و یا مراجعه به مراکز کاهش آسیب خودداری می‌کنند. اگر این زنان را در دل اجتماع رها کنیم و ساز و کاری برای کمک به آنها در نظر نگیریم، هر روز بیشتر و بیشتر در دل تاریکی‌ها و سیاهی‌ها فرو می‌روند. زنان معتاد از خانه و خانواده طرد می‌شوند و مشکلات ناشی از فقر و گرسنگی و بی‌خانمانی باعث می‌شود تا جز تن خود چیزی برای عرضه نداشته باشند. تجاوزهای جنسی و روانی، بزهکاری و جرائم قضایی، ابتلا به بیماری‌های مقاربتی و عفونی در کمین آنهاست. مرکز جامع کاهش آسیب بانوان برای پیشگیری و از بین بردن این معضلات اجتماعی تشکیل شده است. کاهش آسیب اعتیاد و کارتن خوابی در نور سپید هدایت به چه معناست؟ در جامعه ما همواره بسیاری از فعالیت‌های اجتماعی و خیرخواهانه در راستای ترک اعتیاد پیگیری شده‌اند و اهمیت این مساله بر هیچکس پوشیده نیست که با این وجود، هنوز ذره‌ایم در اقیانوسی از تاریکی. اما بحث کاهش آسیب‌ها، مقوله‌ای است که کمتر به چشم آمده. اعتیاد چه برای مردان و چه برای زنان، دامی است که جز تیره‌روزی چیزی به همراه ندارد. نور سپید هدایت تحت نظر بهزیستی و با مجوز رسمی از شهرداری تهران، یکی از مراکز دغدغه‌مند است که هدف وجودی و مسیر حرکت آن به سمت کاهش آسیب‌های اعتیاد برای زنان و دختران و توانمندسازی آنها برای بازگشت به زندگی اجتماعی سالم، شرافتمندانه و کارآمد است. این مرکز یک پناهگاه امن و گرم برای زنانی است که دیگر کسی آنها را دوست ندارد! زنان معتاد، دختران فراری، زنانی که از فرط فقر، بی‌خانمان شده‌اند و یا از ترس خشونت‌های خانگی سر به کوی و برزن نهاده‌اند، مادران باردار و مادرانی که به همراه فرزندان خود احتیاج به کمک دارند و همچنین زنان سالمند که سرپناهی ندارند از جمله مددجویان این مرکز هستند. نور سپید هدایت، آغوشی امن،گوشی شنوا و دستی یاری دهنده برای آنها است. این زنان خیلی پیچیده نیستند. گاهی از تجاوزهای جنسی به خانه نور سپید پناه می‌آورند، گاهی از بیماری، آلودگی و شپش و گاهی از گرسنگی و سرما. 20 درصد از زنان معتادی که به مرکز نور سپید هدایت پناه می‌آورند، از اعتیاد نجات پیدا کرده و دیگر مصرف‌کننده مواد محسوب نمی‌شوند اما خوب است بدانید که نور سپید هدایت، خیریه یا مرکز ترک اعتیاد نیست. اگرچه از ترک اعتیاد حمایت می‌کند و زنان بهبود یافته را به کار می‌گیرد تا بتوانند راحت‌تر به جامعه بازگردند اما تمرکز این موسسه بر کاهش آسیب‌هاست. تهیه غذا، جای خواب امن، لباس گرم، مددرسانی روانی، درمان بیماری‌ها، زخم‌ها و جراحات، آموزش مراقبت از خود در برابر بیماری‌های مقاربتی، تهیه لوازم پیشگیری از بارداری و شنیدن درددل زنان آسیب دیده، بخشی از این خدمات است. یکی از بزرگ ترین دستاوردهای مرکز نور سپید هدایت در طی عمر دو ساله خود، به صفر رساندن تن فروشی زنانی است که از فرط گرسنگی و با قصد داشتن سرپناهی برای شب، به این کار روی آورده بودند و این یعنی آغازی برای اتفاقات خوب و امیدوارکننده. تمرکز فعالیت‌ها و تامین مالی مرکز نور سپید هدایت درب این مرکز شبانه‌روزی به روی زنان و دختران باز است و هر کس که نیاز به یاری داشته باشد، می‌تواند روی نور سپید هدایت حساب کند. مصرف مواد مخدر و خروج از مرکز در طول شب ممنوع است و اگر مددجویان نیاز به مصرف مواد داشته باشند، باید در حین مصرف از مرکز خارح شده و پس از آن می‌توانند دوباره بازگردند چرا که تامین امنیت مرکز، اولویت اول مدیریت آن است. منطقه شوش و پارک‌های اطراف آن نقطه‌های کوری در نقشه شهر تهران هستند که در آنها صدای هیچکس به هیچ کجا نمی‌‍‌رسد! تمامی هزینه‌های مرکز نور سپید هدایت از بخش کمک‌های مردمی و مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها تامین می‌شود و شعار "خانم سپیده علیزاده" مدیر و موسس این مرکز، همیشه این بوده است که باید برای مواجهه با آسیب‌های فرهنگی ناشی از فقر و اعتیاد، راه درست‌تری را انتخاب کنیم. جمع‌آوری معتادان و ترساندن آنها، حصارکشی دور پارک‌ها و اقداماتی از این دست با اینکه مفید هستند اما نتایج آنها مقطعی است و دردی از دل دردمند مناطق پایین شهر مانند میدان شوش را درمان نمی‌کند. باید نگاه عمیق‌تری به این مسائل داشت و از ریشه آنها را بررسی نمود و چاره اندیشید. نور سپید هدایت را بیشتر بشناسید. مرکز نور سپید هدایت با هدف کاهش آسیب اعتیاد و بی خانمانی، فقر و خشونت‌های خانگی برای زنان و دختران به همت خانم سپیده علیزاده در سال 1398 و به صورت غیردولتی و مردم‌نهاد، در تهران و در دل پارک شوش تاسیس شد. هم‌اکنون به طور میانگین 186 نفر در هر شبانه‌روز به این مرکز مراجعه می‌نمایند. 146 نفر در این مرکز تحت آموزش‌های مهارت‌آموزی هستند، 98 نفر از دام اعتیاد نجات یافته‌اند و 12 مادر و کودک نیز در این مرکز تحت سرپرستی قرار گرفته‌اند. فعالیت‌های این مرکز را در اینستاگرام @nooresepid و آدرس nooresepid.com دنبال کنید.